ساز نی 

 

در این مقاله قصد داریم تا یکی از سازهای قدیمی و با اصالت موسیقی ایران را به شما معرفی کنیم. ساز نی که سازی نام آشنا در فرهنگ و موسیقی ایران است.

 

نی هفت بند از گیاه نی ساخته میشود، برای ساخت، آن را طوری برش میدهند که از سر تا ته آن شامل ۷ بند شد. نی ۷ بند از 5 سوراخ در جلو و یک سوراخ در پشت که توسط انگشتان دوم و چهارم از یک دست و انگشتان اول و چهارم از دست دیگر پوشیده می‌شود، ساخته شده است. علت داشتن ۷ سوراخ در این نی  به زمان بابلی ها که مخترع این ساز بودند بازمیگردد. بابلی ها ۷ را عددی بسیار مقدس میدانستند و باور داشتند که عطارد، زهره، مریخ، مشتری، زحل، آفتاب و ماه از مظاهر خدایانند. 

نی  از سازهای بادی ایرانی است که از دسته ی سازهای بدون زبانه می‌باشد، این ساز قابل کوک شدن نیست. در اکثر نقاط ایران نیز از نی به عنوان سازی محلی و در اکثر مراسم ها و جشن‌ها استفاده میشود. 

نی، سازی متشکل از یک لوله استوانه ای است که سراسر طول آن  از هفت بند و شش گره تشکیل شده است. نی  به قطر‌های متفاوتی از 3 تا 5.1 و طول های 30 تا 70 سانتی متر ساخته می‌شود. 

 

 

نت ها در ساز نی 

 

نی را به طور کلی با جای گرفتن بین دو دندان نیش و گرد کردن زبان در پایین و پشت آن می نوازند. وسعت صدای نی به دو اکتاو و نیم می‌رسد و پنج منطقه صوتی هم دارد که هرکدام با نحوه دمیدن هوا در نی قابل تنظیم است. این مناطق صوتی عبارتند از :

بم

اوج

غیث

پس غیث

 

نی از زمان قاجار تا الان دو‌بار دچار تغییر شده است. اولین بار توسط نایب اسدالله اصفهانی بوده که نی را لای دندان می گذاشت و صدای صافتری نسبت به گذشتگان خودش بوجود می آورد . در دوره ای دیگر هم، استاد حسن کسایی تغییراتی در نی ایجاد کرد که میتوان گفت سبک نوازندگی وی کاملترین نوع نواختن نی تا به امروز است.